Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju protiv Envera Hadžihasanovića i Kubure Amira

“Žalbeno vijeće ne može van razumne sumnje utvrditi da 3. korpus nije pokrenuo istragu protiv počinilaca ubistva i okrutnog postupanja time što je dostavio prijavu opštinskom tužiocu u Bugojnu. U ovom slučaju, podnošenje prijave u vezi s krivičnim djelima u salonu namještaja Slavonija, zajedno s izricanjem disciplinskih mjera, predstavlja nužne i razumne mjere preduzete radi kažnjavanja počinilaca. Iz tih razloga, Žalbeno vijeće je poništilo osuđujuću presudu izrečenu Hadžihasanoviću zbog propusta da preduzme odgovarajuće mjere za kažnjavanje odgovornih za ubistvo Mladena Havraneka i za okrutno postupanje sa šestoricom zarobljenika u salonu namještaja Slavoni”.
Citat iz presude Hadžihasanoviću i Kuburi-MKSJ 22. april 2008.

Apelaciono vijeće Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ), u aprilu 2008. godine djelimično je uvažilo žalbe Envera Hadžihasanovića i Amira Kubure na prvostepenu presudu, te umanjilo kazne na tri i po, odnosno dvije godine zatvora, za zločine u Srednjoj Bosni.

Hadžihasanović, bivši komandant Trećeg korpusa Armije Bosne i Hercegovine i Kubura, nekadašnji vršilac dužnosti komandanta VII muslimanske brdske brigade pri ovom korpusu, u martu 2006. godine proglašeni su krivim jer nisu poduzeli “nužne i razumne mjere” da kazne niz zločina počinjenih u gradovima i selima srednje Bosne. Hadžihasanović je tada osuđen na pet, a Kubura na dvije i po godine zatvora. Obje strane su se žalile na izrečenu presudu. U slučaju Amira Kubure Tužilaštvo se žalilo na oslobađajući dio presude, kao i na visinu kazne, dok je za Envera Hadžihasanovića žalbu podnijelo samo na izrečenu kaznu, tražeći da se obojici kazne udvostruče. Apelaciono vijeće je u potpunosti odbilo ove žalbe, ali i navode prvostepenog Sudskog vijeća da Hadžihasanović nije kaznio odgovorne za ubistvo jedne osobe i okrutno postupanje prema zatvorenicima u bugojanskom logoru “Salon namještaja” i drugim zatočeničkim centrima u augustu 1993. godine. Žalbeno vijeće smatra da su mjere koje je tada poduzeo bile “razumne”.

Od dezertera do načelnika Štaba Vrhovne komande Armije RBiH

Enver Hadžihasanović rođen je 1950. godine u Zvorniku. Nakon srednje škole upisuje Vojnu akademiju, koju završava 1973. godine u Beogradu, te biva raspoređen na različite dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA) u Tuzli i Sarajevu. Kao kapetan prve klase pohađao je Komandno-štabnu školu u Beogradu, nakon koje je unaprijeđen u čin majora i raspoređen na dužnost komandanta bataljona vojne policije 7. Armije JNA.

1988. godine prekomandovan je na dužnost načelnika štaba 49. motorizovane brigade. Nakon transformacije u mehanizovanu brigadu, krajem 1989. godine, postavljen je za njenog komandanta. Obavljajući tu dužnost stekao je i čin potpukovnika.

Početkom aprila 1992. godine JNA je stavila Envera Hadžihasanovića u kućni pritvor u Sarajevu. Osam dana kasnije Hadžihasanović bježeći iz kućnog pritvora dezertira iz JNA. Neposredno po napuštanju JNA, stupa u Teritorijalnu odbranu BiH. U novembru 1992. godine postaje prvi komandant 3. korpusa Armije Bosne i Hercegovine i tu dužnost obavlja do 1. novembra 1993. godine, kada je unaprijeđen u načelnika Štaba Vrhovne komande Armije Republike BiH. U decembru 1993. je unaprijeđen u čin brigadnog generala.

Formiranjem Vojske Federacije Bosne i Hercegovine, Hadžihasanović postaje član njene komande. U maju 1997. godine unaprijeđen je u čin divizijskog generala, a kasnije unaprijeđen u čin general majora. U aprilu 2000. godine odlazi u penziju.

Zapovjednik Sedme muslimanske brigade u Upravnom odboru sarajevskih fakulteta

Amir Kubura rođen je 1964. godine u Kaknju u Bosni i Hercegovini i bivši je oficir Armije Republike Bosne i Hercegovine. Diplomirao je 1987. godine na Akademiji kopnene vojske u Beogradu, nakon čega je raspoređen na službu u Đakovicu. Početkom 1992. godine Kubura napušta JNA i prelazi u Teritorijalnu odbranu BiH kao zamjenik komadanta odreda koji se formirao u Kaknju. Krajem iste godine imenovan je za pomoćnika načelnika štaba za operativno-nastavne poslove 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa Armije RBiH. Naredbom od 6. augusta 1993. imenovan je komadantom 7. muslimanske brdske brigade, a 1994. godine postavljen za komadanta 1. muslimanske brigade 1. korpusa ARBiH. Krajem 1995. godine postavljen je za komadanta 443. brigade 4. korpusa ARBiH, da bi pet godina kasnije postao član komande 1. korpusa Armije Bosne i Hercegovine.

Odlukom Vlade Kantona Sarajevo, Kubura je 2012. godine postao član Upravnog odbora Fakulteta političkih nauka i Upravnog odbora Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu. Trenutno obavlja funkciju predsjednika Udruženja 7. muslimanska viteška oslobodilačka brigada.
Veza između mudžahedina i Armije BiH

Medijski izvještaji u procesu pred MKSJ

U predmetu MKSJ protiv Hadžihasanovića i Kubure svjedočio je novinar Sunday Timesa Andrew Hogg. Hogg je kao stručnjak za pitanja Bliskog i Srednjeg istoka, pitanja Afganistana i mudžahedina, od strane svoje redakcije poslan u BiH, kako bi provjerio glasine da se na strani ARBiH bore „strani borci“. Tokom ispitivanja Hogg je detaljno pojasnio kako je stigao do sela Mehurići, kod Travnika, gdje je našao grupu stranih boraca i na koji način je dobio dozvolu za intervju sa Abdul Azizom, vođom mudžahedina u BiH.

Intervju koji je Hogg tada napravio sa Abdel Azizom vođom jedinice El Mudjahid bio je jedan od motiva da Hoog bude pozvan kao svjedok Tužilaštva.

„Pozvali su me da svjedočim isključivo kako bih opisao kako je vođa mudžahedina Abdel Aziz pristao da mi da intervju. A on je bio vrlo jasan: dat ću ti intervju samo ako dobiješ dozvolu od Armije RBiH. Mislim da Kubura nikad nije bio optužen da je bio u vezi s mudžahedinima ili da ih je kontrolisao. Međutim, on je bio zapovjednik 7. brigade, a 7. brigada je na neki način, barem smo mi to tako vidjeli, bila veza između mudžahedina i redovne Armije RBiH. Malo sam se iznenadio kada je dobio manju kaznu od Hadžihasanovića, ali valjda zapovjedni lanac u vojsci tako funkcioniše“, ispričao je Andrew Hogg u razgovoru za projekat “Novinarstvo kao prvi draft historije”.

Izvještavajući iz srednje Bosne, Hogg je napisao članak pod nazivom „Teroristički trag Mudžahedina“, koji je obavljen u Sunday Timesu 27. juna 1993. godine. U pomenutom članku Hogg je opisao kako se lokalno stanovništvo i određene vojne strukture u ARBiH ne slažu sa aktivnostima jedinice. Hogg citira jednog od komandanta u ARBiH koji je pozvao tadašnjeg predsjednika Predsjedništva BiH, Aliju Izetbegovića, da protjera mudžahedine jer terorišu civile i čine zločine. Dalje je Hogg citirao i Abdul Aziza s kojim je ranije napravio intervju „U Bosni mi imamo (mudžahedini) dvije obaveze. Prva je “Jihad” a druga “Dawa” (učiti stanovništvo ispravnom islamu) i u bilo kojem trenutku kada Vlada osjeti da im više ne treba naša pomoć, mi ćemo otići“. Hogg navodi da je u BiH prisutno preko 200 mudžahedina.

U tekstu se Hogg dotakao masakra u selu Miletići, citirajući 83-godišnjeg Marko Pavolića, na koji način su mudžahedini ubijali mještane ovog sela. Članak je uvršten kao dio dokazanog materijala a odbrana se kroz ispitivanje Hogga, osvrnula na članak.

Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) u julu 2001. godine podigao je optužnicu protiv Envera Hadžihasanovića i Amira Kubure zbog ratnih zločina protiv bosanskih Srba i Hrvata, koje su uglavnom učinili pripadnici jedinice El Mudžahid.

Ipak, tokom suđenja je utvrđeno da Armija RBiH nije imala potpunu kontrolu nad pripadnicima ove jedinice, koji su se, kako je navedeno u presudi MKSJ, često ponašali svojevoljno i nisu slušali naredbe.

Suđenje im je počelo krajem 2003. godine, a tokom 219 radnih dana, tužioci su pred Tribunal u Hagu izveli 100 svjedoka. U korist odbrane pojavilo se 75 osoba.

Izbor tekstova iz arhiva INFOBIRO

U digitalnom arhivu INFOBIRO prema ključnoj riječi “Mudžahedini” dostupno je 750 tesktova.